به گزارش
پايگاه خبري تحليلي پيرغار، در روزهاي پسا برجام کشورمان نيز متعهد به انجام برخي موارد شده است تا زمينه رفع تحريم‌ها آماده شود که مسئله سانتريفيوژها، تبادل اورانيوم غني شده با کيک زرد و تغيير ماهيت رآکتور اراک از مهمترين موارد آن است.
در همين راستا براي روشن شدن برخي مسائل با "بهروز کمالوندي" سخنگوي سازمان انرژي اتمي به گفت‌‌وگو پرداختيم.
*باشگاه خبرنگاران جوان: اين روزها در مورد جمع‌آوري سانتريفيوژها مسائلي مطرح مي‌شود، بفرماييد اکنون جمع‌آوري سانتريفيوژها يراساس چه برنامه و دستوري صورت مي‌گيرد؟
کمالوندي: کار جمع‌آوري سانتريفيوژها نسبت به موارد ديگر برجام بيشتر زمان مي‌برد و به دليل زمانبر بودن جمع‌آوري بخشي از سانتريفيوژها بعد از ابلاغ برجام آغاز شده است.
بخش مهم جمع‌آوري سانتريفيوژها مربوط به سانتريفيوژهاي فعال است که بلافاصله بعد از تعيين تکليف PMD آن را مشخص مي‌کنيم لذا اکنون تنها سانتريفيوژهايي که فعال نيستند و تعدادشان هم بسيار بيشتر است، جمع‌آوري مي‌شود، اين يعني اينکه تمرکز ما بر جمع‌آوري سانتريفيوژهاي غيرفعال است.
البته تصميم نداريم تمامي سانتريفيوژهاي فعال را جمع‌آوري کنيم، سانترفيوژهاي فعال چيزي حدود 3000 عدد است که جمع‌آوري مي‌شود زيرا حدود 10 هزار سانتريفيوژ به بالا عملا طي سال‌هاي گذشته کار نکرده‌اند و ما اکنون به آرامي و با دقت اين سانتريفيوژها را جمع‌آوري مي‌کنيم، بدون آنکه آنها را تحت محدوديتي که مدنظر آژانس است، قرار دهيم.
اگر بخواهيم بگوييم در رابطه با سانتريفيوژها تعهد جمهوري اسلامي ايران از چه زماني است بايد بگوييم که بعد از برجام در واقع اين کار همزمان با دو موضوع رآکتور اراک و تبادل کيک زرد با مواد غني شده انجام مي‌شود.
باشگاه خبرنگاران جوان: اکنون اما و اگرهاي خاصي در مورد سانتريفيوژها مطرح مي‌شود، در اين مورد هم توضيحاتي بفرماييد؟
کمالوندي: نمي‌دانم انگيزه برخي از ابراز سخناني در مورد سانتريفيوژها چه چيزي است اما اين امر يک چند صدايي را به خارج از کشور منعکس مي‌کند که به نفع کشور نيست. اشخاص مسئول اکنون کار خود را انجام مي‌دهند و افرادي هم که بنا بر دلسوزي و يا تکليف نظارتي مسائلي را مطرح مي‌کنند و تا جايي که مطالب براساس واقعيت باشد، هيچ‌گونه ايرادي ندارد.
اما بعضا مطالبي در فضاي رسانه‌‌اي گفته مي‌شود که متأسفانه هيچ کدام از آنها صحت ندارد، روز گذشته از قول شمخاني دبير شوراي عالي امنيت ملي مطلبي در رسانه‌ها مطرح شد زماني که بنده با خسروي معاون مطبوعاتي شمخاني صحبت کردم وي تصريح کرد که دبير شوراي عالي امنيت ملي پاسخ دو خبرنگار را به طور همزمان داده که يکي در رابطه با مسئله سوريه بوده و ديگري در رابطه با سانتريفيوژها و زماني که شمخاني در پاسخ به سوال سوريه اعلام کرده همينطور است، رسانه پرسشگر يا به صورت برداشت اشتباه و يا اينکه خداي ناخواسته براساس عمد مطلب را طور ديگري منعکس کرده است.
در هر دو صورت اين امر قابل رسيدگي است زيرا موضوع سانتريفيوژها به دليل اهميت و انعکاس بسيار گسترده‌اي که در فضاي داخلي و خارجي دارد بايد بيشتر مورد دقت و توجه خاص قرار گيرد.
با مقايسه تمامي مصاحبه‌هاي بنده که طي دو روز گذشته حداقل با 20 خبرگزاري انجام شده است کاملا متوجه مي‌شويد که کوچکترين اختلافي ميان سخنانم وجود ندارد زيرا به دليل اهميت موضوع بنده بسيار با دقت مطالب را عنوان کرده‌ام اما متأسفانه افراد غيرمسئول و يا اشخاصي مغرض مطالبي را عنوان مي‌کنند که به نفع کشور نيست.
کار جمع‌آوري سانتريفيوژها از تبادل کيک زرد با مواد غني شده و باز طراحي راکتور آب سنگين اراک بيشتر زمان مي‌برد و اگر بخواهيم بخشي از آن را به بعد از اعلام نتايج PMD موکول کنيم آن وقت خودمان به بحث ادامه تحريم‌ها بيشتر کمک کرده‌ايم و افرادي که اين گونه مسائل را مطرح مي‌کنند شايد به اهميت تحريم توجهي نمي‌کنند.
در نامه مقام معظم رهبري که کاملا براساس يک کار کارشناسي دقيق مطالب بيان شده است ايشان براي سانتريفيوژها هيچ محدوديتي قائل نشدند و تنها به آن دو مورد ديگر اشاره فرموده‌اند زيرا جمع‌آوري سانتريفيوژها هم زمانبر بوده و هم قابليت برگشت‌پذيري سريعتري نسبت به راکتور اراک و يا کيک زرد دارد.
حتي ما مي‌توانيم در برگشت‌پذيري سانتريفيوژها بجاي استفاده از نسل اول که اشکالات عديده‌اي دارد از سانتريفيوژهاي پيشرفته‌تر استفاده کنيم. رسانه‌ها در اين دو ماه با يک دقت خاصي به ويژه در بحث فني، اجازه دهند که مرجع انتشار اخبار سازمان انرژي اتمي ايران باشد و ما نيز قول مي‌دهيم تمامي مطالب‌هاي لازم را به اطلاع افکار عمومي برسانيم.
البته گاهي بنا به مصالحي که بازهم به نفع کشور است بيان برخي مطالب را به زمان ديگري موکول مي‌کنيم اما اين بدان معنا نيست که مردم را محرم نمي‌دانيم، طبيعت برخي کارها، معاملات و اقدامات طوري است که حداقل بايد تا مدت زماني ترتيبات آن امر محرمانه بماند اما اين قول را از سوي سازمان انرژي اتمي ايران مي‌دهيم که اطلاعات دقيق و تکميلي را به در زمان مناسب خودش بيان کنيم.
باشگاه خبرنگاران جوان: در مورد مسئله PMD اکنون در چه سطحي از گفت‌وگوها با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي قرار گرفته‌ايم؟
کمالوندي: نقشه راه داراي ايستگاه‌هايي است و ايستگاه آخر براي اتمام کار 15 اکتبر بود که ما بايد آخرين اقدامات و اطلاعات را تا آن زمان به سازمان انرژي اتمي ارائه مي‌کرديم و بعد از آن آژانس در صورت وجود نارضايتي از اقدامات جمهوري اسلامي ايران مراتب را اعلام مي‌کرد اما روز بعد از 15 اکتبر آژانس بين‌المللي انرژي اتمي اعلام کرد که ايران تمامي اقدامات خود را به موقع انجام داده است.
اکنون تنها تکميل گزارش از سوي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي باقي مانده که معمولا اين گزارش دو هفته قبل از نشست شوراي حکام بايد اعلام شود اما روز پايان اين امر 24 آذر يعني 15 دسامبر است و گزارش نهايي بايد در اين روز ارائه شود البته يک هفته قبل از اين تاريخ يک جلسه جمع‌بندي با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي خواهيم داشت تا تمامي موارد را بار ديگر بررسي کنيم و اين امر وابسته به آن است که آژانس بتواند کار خود را زودتر انجام دهد.
شايد بتوان اين زمان را عقب‌تر آورد اما از زمان برگزاري اين جلسه يک هفته بعد آژانس بايد گزارش خود را اعلام کند.
باشگاه خبرنگاران جوان: لغو تحريم‌ها به نظر شما با اتمام گزارش آژانس تمام مي‌شود و يا اينکه زمانبر خواهد بود؟
کمالوندي: در مورد لغو تحريم‌ها يکسري تعهداتي طرف مقابل داشته است که تلقي بنده اين است که آنها تعهدات خود را انجام داده‌اند البته وزارت امورخارجه بايد اين امر را تأييد کند، نامه‌هايي بايد از سوي رئيس جمهور آمريکا و اتحاديه اروپا براي برداشته شدن تحريم‌ها صادر مي‌شده که اکنون صادر شده است.
با اين تفاوت که تاريخ اجراي آن زماني است که آژانس اعلام کند ايران تمام اقدامات خود را انجام داده البته گزارش آژانس براي اين امر يک محتواي کميتي دارد يعني در آن تعداد سانتريفيوژها و ... اعلام شده است، پيش بيني ما اين است که اگر گزارش آژانس به موقع ارائه شود حدود 2 تا 3 هفته و حداکثر تا 4 هفته بعد از گزارش زمان نياز است تا کارهاي بعدي انجام شود البته اگر اين گزارش مدتي زودتر از زمان خود ارائه شود ما اين آمادگي را براي خود ايجاد کرده‌ايم که بتوانيم بلافاصله بعد از گزارش آژانس و نشست شوراي حکام و اعلام بسته شدن پرونده هسته‌اي ايران ظرف مدت 20 تا 30 روز کارهاي باقي مانده را انجام دهيم.
طي اين پيش‌بيني روزهاي اول سال جديد ميلادي و اواسط دي ماه زمان اجراي لغو تحريم‌ها خواهد بود.
باشگاه خبرنگاران جوان: آيا مکان جلسه جمع‌بندي مشخص شده است؟
کمالوندي: هنوز در مورد مکان تشکيل جلسه جمع‌بندي با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي تصميم‌گيري نشده است و اين امر ظرف روزهاي آينده مشخص خواهد شد.
باشگاه خبرنگاران جوان: آيا در مود بازرسي‌ها نيز از سوي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي مطالبي عنوان شده است؟
کمالوندي: ما بازرسي‌هاي بسيار محدود و کمي البته نه به معناي بازرسي‌هاي فرا پادماني داريم، بازرسي‌هاي معمولي که براساس توافق JPA و يا برنامه مشترک با اژانس و نه برنامه جامع اقدام مشترک ايران و 1+5 خواهيم داشت زيرا ما هنوز به اين برنامه جامع اقدام مشترک ورود پيدا نکرده‌ايم.
* باشگاه خبرنگاران جوان: مسائلي در مورد همکاريهاي ما با کشور ژاپن بيان شده بود، حال چه زماني ما با دو کشور چين و ژاپن عملا وارد اين همکاري‌ها خواهيم شد؟
کمالوندي: از ماه‌هاي گذشته يک فضاي بازي بوجود آمده است که ظاهرا از آثار برجام است، از بسياري از کشورها با ما ارتباط برقرار کردند چه درطول جلسات اجلاس عمومي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي کشورهاي اروپايي و جنوب شرق آسيا از جمله ژاپن و کره صحبت‌هايي انجام شد.
صالحي رئيس سازمان انرژي اتمي هم اخيرا سفري به ژاپن داشت و طي آن ديداري با نخست وزير ژاپن داشتن و ما مي‌توانيم در زمينه هسته‌اي با کشور ژاپن کارهاي گسترده‌اي انجام دهيم، فعلا در زمينه ايمني تفاهم‌هايي ميان دو کشور انجام شده است البته اين همکاري‌ها بايد گسترش پيدا کند، همانطور که مي‌دانيد ايمني يک موضوع بسيار مهم در صنعت هسته‌اي است و با ايمني کارخانه‌ها و يا مجتمع‌هاي صنعتي کاملا متفاوت است زيرا آثار آن محدود به همان کشور نخواهد بود مانند ذرات هسته‌اي فوکوشيما که در سواحل آمريکا هم ديده شد.
ژاپني‌ها تجربه خوبي در زمينه ايمني هسته‌اي دارند و قرار است با يکديگر همکاريهاي خوبي داشته باشيم و ظرف ماه‌هاي آينده قراردادهاي دو جانبه‌اي ما مشخص مي‌شود.
باشگاه خبرنگاران جوان: آيا عقد قرارداد رسمي هم در ماه‌هاي آتي بسته خواهد شد؟
کمالوندي: براي امضاي يک قرارداد بايد رفت و آمد بسياري انجام شود تا بتوان زمينه‌هاي آن را فراهم کرد، ما نيز اکنون تقريبا اين مراحل را طي مي‌کنيم تا زمينه‌هاي آن آماده شود، البته با کشور چين وارد فاز قراردادي جديدي خواهيم شد که شروع آن موکول به امضاي سند رسمي است. تمامي کشورها با آن موافقت کرده‌اند و تنها امضاي آن توسط وزراي خارجه کشورها باقي مانده است.
قرارداد تجاري را با کشور چين خواهيم بست البته قراردادهاي تجاري در رابطه با راکتور تحقيقاتي يک سايت هسته‌اي معمولا زمانبر بوده و فازهاي آن بخش‌هاي مختلفي دارد به طور مثال در مورد نيروگاه جديد بوشهر ما حداقل 28 فقره قرارداد و ضمائم به دليل اهميت، گستردگي و پيچيدگي آن داشتيم اما در هر صورت ما وارد اين فازها شده‌ايم و حال مي‌توانيم با کشور چين در اين موارد روابط خوبي داشته باشيم.
اگر با کشور ژاپن هم يادداشت تفاهمي در رابطه با مسائل ايمني بسته شود، کار خواهيم کرد اگرچه موضوعات ديگري هم وجود دارد، با کره جنوبي هم ممکن است در زمينه نيروگاهي کار کنيم البته برخي کشورهاي اروپايي هيئت‌هايي را به کشورمان فرستاده‌اند و آنها نيز از ما براي سفر به آن کشورها دعوت به عمل آورده‌اند که اطلاعات اين سفرها را در روزهاي آينده اعلام خواهيم کرد.